Bugün, 4 Temmuz 2025 Cuma

TIP ÖĞRENCİSİ BARIŞCAN MENGELİBOĞA´DAN

UluBAT bilim bültenine makale

SAĞLIK 16.06.2022 11:56:20 0
TIP ÖĞRENCİSİ BARIŞCAN MENGELİBOĞA´DAN

UluBAT BİLİM HABERLERİ BÜLTENİ´NDEN

GENOMU DEĞİŞTİRİLMİŞ İLK BEBEKLERİN NASIL KORUNACAĞI ETİK TARTIŞMALAR UYANDIRDI

İlk CRISPR Bebeklerinin Güvenliği

​He Jiankui adlı bilim insanının 2018 yılında Çin´de genomları değiştirilmiş üç kız bebeğin doğumunu açıklaması bilim dünyasında şok etkisi yaratmıştı. Bu açıklama üzerine He Jiankui üç yıl hapis cezası almıştı. Dünya genelinde bilim insanları da; He Jiankui´nin yaptıklarını bir hayli kınamış ve implantı yapılacak embriyoların genetiğinin değiştirilmesiyle ilgili çalışmaların global olarak sonlandırılması için çağrıda bulunmuşlardı. Daha sonra da birkaç etik komitesi, teknolojinin nesiller arası aktarılabilecek değişiklikler yapmak için kullanılmaması gerektiği kanısına vardı.

​Jiankui hapishanedeyken Çin´de öne çıkan iki biyoetikçi; hükümetlerine, değiştirilmiş genomlarla doğan ilk çocukların esenliğini güvence altına almak için bir araştırma merkezi kurma çağrısı yaptı. Beijing´deki Çin Sosyal Bilimler Akademisi´nden Qiu Renzong ve Wuhan´daki Huazong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi´nden Lei Ruipeng tarafından yayınlanan belgede ilk tartışılması gereken konunun bu çocukların özel durumunun nasıl yönetileceği olması gerektiği belirtilmektedir. Bu belgede, söz konusu çocukların “savunmasız bir grup” oluşturduğunu bu yüzden de özel koruma önlemlerine ihtiyaçları olduğu belirtiliyor. Genomlarında yapılan düzenleme çocukların genomlarında çeşitli hatalar ortaya çıkarmış olabilir ve bunlar da onların gelecekteki çocuklarına geçebilir. Bu yüzden Qiu ve Lei, çocukların gen dizilimlerinin çıkarılarak herhangi bir anormallik olup olmadığına bakılmasını ve bu çocukların olası çocuklarının embriyolarının genetik testlere tabi tutulmasını öneriyorlar. Bunun yanında çocukların sağlığında He´nin, görev aldığı üniversitenin ve hükümetin; maddi, ahlaki ve hukuksal sorumluluk alması gerektiğini düşünüyorlar.

​Bebeklerin Sosyal ve Fiziksel İyi Halinin Sağlanmasında Fikir Ayrılıkları

​Qiu ve Lei´nin önerilerine karşılık çeşitli araştırmacılar kendi çekincelerini paylaştılar. Avusturalyalı tıbbi antropolog Eben Kirksey; kızların çeşitli psikolojik ve sosyal riskler taşıdıkları için savunmasız olduklarına katılırken, Qiu ve Lei´nin önerdikleri test miktarını aşırı bulduğunu ve genom değişikliğinin kanıtlanmış bir zararı olmadığı için bu kadar testin gerekli olduğuna katılmadığını belirtti. Ayrıca, çok yüksek koruma önlemleri almanın çocukları gereğinden yoğun bir gözetim altına sokabileceğinin altın çizdi. Qiu ise buna katıldığını ancak emin olmak için gen dizilimine bakılması gerektiğini düşünüyor.

​Avusturalya´da genetikçi olarak çalışan Gaetan Burgio ise gen diziliminin yapılası gerektiğini düşünüyor. Ona göre, 2018´e göre daha iyi bir teknolojiye sahip olduğumuz için kızların genomlarında yapılan değişikliğin kapsamına daha yakından bakılabilir, böylece yaplan değişikliğin kızların sağlığına etkileri daha iyi anlaşılabilir.

​Kızların gelecekteki sosyo-psikolojik sağlıkları için de çeşitli endişeler var. Kent Üniversitesi´nden sosyolog Joy Zhang, kızların korunmasında görev alacak kişilerin rolleri ve sorumlulukları net bir şekilde belirlenmezse yapılan önergenin verdiği yetkilerin kötüye kullanımının önünün açılacağını düşünüyor. Zhang´in asıl çekincesi kızların karşılaşabileceği sosyo-politik damgalama, bu yüzden tüm sorumluluğun bir avuç kişiye verilmesinin bu riski arttıracağını düşünüyor.

​Kirksey ise bu konuya bir örnekle yaklaşıyor ve 1978´de tüp bebek tedavisiyle doğan Louise Brown´un yaşadıklarından ders alınması gerektiğini düşünüyor. Louise Brown da hayatı boyunca tıbbi testlere sokulmuş ve hayli tanınan biri haline gelmişti. Brown yaşadıklarının onun normal bir hayat sürebilmesini oldukça zorlaştırdığını anlatmıştı. Kirksey, çocukların Louise Brown gibi bir figür haline gelmeleri durumunda çocukların hikayesinin de normal bir hayat sürmek için ne kadar çabaladıkları hakkında olacağını söylüyor.

​Kaynakça

Mallapaty S. How to protect the first ´CRISPR babies´ prompts ethical debate. Nature. 2022 Mar;603(7900):213-214. doi: 10.1038/d41586-022-00512-w. PMID: 35217837.

​Barışcan Mengeliboğa

 

KARAR PARTİ KARARINI AÇIKLADI…

ÜNİVERSİTEMİZ 2024-2025 AKADEMİK YILI LİSANS MEZUNİYET TÖRENİ GERÇEKLEŞTİ

TEKİRDAĞ BAROSU’NDAN GÖZALTI TEPKİSİ: “AVUKATLIK FAALİYETLERİ SUÇ DEĞİLDİR!”

Optimed Kapaklı Hastanesi Hizmetinizde!

Karadeniz Yayla Şenlikleri Kültür ve Coşkunun Buluşma Noktası Oldu

Başkan Nallar’dan Ankara Çıkarması

Hanımeli Çilek Cafe

Hanım Eli Çiçek Tarlası

Hanımeli Lavanta Tarlası

ÖZEL TEKİRDAĞ YAŞAM HASTANESİ; GENİTAL ESTETİK AMELİYATI

YAZ AYLARINDA GÖRÜLEN ALERJİLER ARTIYOR

Tekirdağ’da Huzur İçin Yeni Adım: Emniyet WhatsApp Hattı Hizmete Girdi

PARKLAR İLLA CİNAYET VE UYUŞTURU YUVASI MI OLSUN?

KAYMAKAM MURAT EREN DERNEĞİMİZİ ZİYARET ETTİ

GÜMÜŞ İNŞAAT AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ YAPIMINI ÜSTLENDİ

ASYAPORT TÜRKİYE ZİRVESİNDE: 2024’ÜN KONTEYNER ŞAMPİYONU TEKİRDAĞ’DAN

CHP TEKİRDAĞ MİLLETVEKİLİ NURTEN YONTAR ENGELLİ PERSONEL ÇALIŞTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ SORDU

SAATİ TEKİRDAĞ’DA KURDUK, TEŞEKKÜRLER…

DEVA PARTİLİ AVŞAR: “YÜZ ÖLÇÜMÜ KONYA OVASI KADAR BİLE OLMAYAN ÜLKELERDEN ÜRÜN İTHAL EDİYORUZ”

ERGENE’DE GERÇEKLEŞTİRİLEN SALDIRIYA KARŞI GÜÇLÜ TEPKİ: BİRLİK VE DAYANIŞMA MESAJI VERİLDİ

ÖZEL TEKİRDAĞ YAŞAM HASTANESİ; PLASTİK, REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK CERRAHİ İŞLEMLERİ – OP. DR. HAKAN FATİH MEREV

İrmetHospital’da Kanser Tanısı Konulan Hastaya Trakeobronşiyal Stent Uygulaması

İşte Kardeşlik: Almanya’da Tekirdağ Meydanı Tekirdağ’da Bayreuth Parkı

SÜLEYMANPAŞA’NIN EN GÜZEL YERİNDE SONSUZA KADAR DEV TÜRK BAYRAĞI DALGALANACAK

ŞARKÖY’DE DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ ŞENLİĞİ RENLİ ANLARA SAHNE OLDU

Halk toplantıları Bahçedere ile devam etti

Çorlu Kaymakamı Murat Eren'den Çorlu Belediyesine Veda Ziyareti

MÜSİAD Tekirdağ Şubesi, Diyarbakır’daki Başkanlar Toplantısında “Terörsüz Türkiye” Vizyonuna Güçlü Destek Verdi

TEKİRDAĞSPOR’A YENİ DÖNEM: GÜÇLÜ YÖNETİM, GÜÇLÜ VİZYON

Asyaport personeli sahilleri ve deniz dibini temizledi

Yükleniyor

Karadeniz Yayla Şenlikleri Kültür ve Coşkunun Buluşma Noktası Oldu

Başkan Nallar’dan Ankara Çıkarması

Hanımeli Çilek Cafe

Hanım Eli Çiçek Tarlası

Hanımeli Lavanta Tarlası

PARKLAR İLLA CİNAYET VE UYUŞTURU YUVASI MI OLSUN?

KAYMAKAM MURAT EREN DERNEĞİMİZİ ZİYARET ETTİ

GÜMÜŞ İNŞAAT AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ YAPIMINI ÜSTLENDİ

CHP TEKİRDAĞ MİLLETVEKİLİ NURTEN YONTAR ENGELLİ PERSONEL ÇALIŞTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ SORDU

ERGENE’DE GERÇEKLEŞTİRİLEN SALDIRIYA KARŞI GÜÇLÜ TEPKİ: BİRLİK VE DAYANIŞMA MESAJI VERİLDİ

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2