6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Nisan 2018´de yürürlüğe girmiş ve hükümleri itibariyle sonuçlarını doğurmaya başlamıştır. Ne var ki veri sorumlusu sıfatı bulunanların çoğu yaptırımlardan habersiz. Kanun ile “Kişisel Verileri Koruma Kurumu” adıyla bir dedenetim kurumu oluşturulmuştur. Kurum, uygulamaya ışık tutan yönetmelik ve tebliğ gibi düzenleyici işlemler yanında öngörülen idari para cezalarını vermeye de yetkili kılınmıştır. Kurum kendisine gelen şikayetleri değerlendirmekte ve karar organı olan “Kurul” vasıtasıyla idari para cezalarını tayin etmektedir.
Yasal yükümlülüklere bilerek ya da bilmeyerek aykırı davrananlar artık ciddi para cezaları ile muhatap olmaktadır. Mesela Kurumun son kararlarına baktığımızda bir oyun şirketine 1.100.000, avukatlık ofisine 70.000, bir sigorta şirketine 22.500, dijital kahvehanemiz Facebook şirketine 1.600.000 ve 1.650.000 olmak üzere iki kez idari para cezası vermiştir. Görüldüğü üzere Kurum, büyük küçük işletme ayrımı yapmadan, kişisel verileri ihlal edenlere ciddi para cezaları vermektedir. Kanunda fiillere göre öngörülen güncel para cezaları şöyledir:
- Aydınlatma Yükümlülüğü ihlalinde Alt Sınır: 9.012- Üst Sınır: 180.263
- Veri Güvenliği ihlalinde Alt Sınır: 27.037- Üst Sınır: 1.802.640
- Kurul Kararı ihlalinde Alt Sınır: 45.062- Üst Sınır: 1.802.640
- VERBİS Yükümlülüğü İhlalinde Alt Sınır: 36.050- Üst Sınır: 1.802.640
İdari para cezaları veri sorumlusu olan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri hakkında uygulanacaktır. Kurul, idari para cezasının miktarını belirlerken, kabahati işleyenin ekonomik durumu, haksızlık içeriği ve failin kusur derecesi gibi hususları dikkate alacaktır. Bu sebeple soruşturma aşamasında yapılacak hukuki savunma, ceza miktarının tayininde önemli bir role sahiptir.
İdari Para Cezasına Karşı Nereye Başvurabiliriz ?
KVKKanunu´nda idari para cezalarına karşı hangi yargı yoluna başvurulacağına dair açık bir hüküm yok. Ancak gerekçede, Kurumun “her türlü işlemlerine” karşı yargı yolunun açık olduğu ve bu kapsamda idari yargıya başvurulabileceği belirtilmektedir. Bununla beraber Kurumun vermiş olduğu idari para cezaları, kanunda açıkça “kabahat” olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle Kurumun verdiği para cezalarına karşı Kabahatler Kanunu´na göre müracaat edilecektir.
Kabahatler Kanunu md. 27´ye göre hakkında idarî para cezası kararı verilen veri sorumlusu, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşecektir. Başvuru bizzat kanunî temsilci veya avukat tarafından yapılabilir. Ancak savunmanın hukuki yönden sağlam olması için dilekçenin mutlaka bir hukukçu eliyle hazırlanması gerekir.
Burada sıklıkla yapılan bir hata var ki hukuki destek almayanlar gözden kaçırmasın. Eğer idari para cezası verilen işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idarî yargının görev alanına giren başka kararlar da verilmişse, para cezası yaptırımı kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idarî yargı merciinde görülür. Yani görev bakımından sulh ceza mahkemesi değil, idare mahkemesi yetkili hale gelir.
Sulh ceza mahkemesi idari yaptırımı hukuka uygun bulursa 'başvurunun reddine' karar verir. Ancak idari yaptırımı hukuka aykırı bulursa 'idarî yaptırım kararının kaldırılmasına' karar verir. Peki bu kararlara karşı başka bir mercie itiraz imkanı var mıdır? Evet bu son karara karşı, Ceza Muhakemesi Kanununa göre itiraz edilebilir. Bu itiraz, kararın tebliği tarihten itibaren en geç 7 yedi gün içinde yapılmalıdır. İtiraz üzerine verilecek karar ise artık kesin hüküm teşkil edecek son söz niteliğindedir.
Veri sorumlularına tavsiyem, adliyede para cezalarını iptal ettirmekle uğraşmaktansa daha zahmetsiz ve masrafsız olan tedbir alma yöntemini (testi kırılmadan) benimsemeleridir. Zira Anayasa Mahkemesi´ne bile racon kesebilen hakimlerin olduğu adliyede derdini anlatmak günümüzde hayli zor olabilir.
