TARLALARIN YENİ PRENSESİ “LAVANTA”

Soru; Tarımda bölgede yeni bir ürün ve sektörle  bağlantılı  görüşmek üzere buradayız. Bölgede fazla bilinmemekle beraber lavanta bitkisi son yıllarda endüstriyel ve yerli turizm açısından önemli bir gelişme kaydetti. Fakat önce sizleri tanıyarak başlıyalım.  Kısaca kendinizi ve bu konuyla ilgili beraber çalışacağınız kişileri tanıtır mısınız.

Aysel Bulgurcu; Bizim ki tamamen kader. Babam memur annem ev hanımı.30 yıl oldu, yıllar önce babamın tayininin çıkmasıyla geldiğimiz bölgede yerleştik, artık buralıyız. Üniversite sonrasında özel bankada çalışmaya başladım, bu dönemde bölgedeki tarımı inceleme, getirisini ve bölgeye katkısını yakinen tanıma fırsatım oldu. Bankada 4 yıl şube müdürlüğü yaptıktan sonra istifa ettim ve ticaret hayatına başladım.  2012 yılında Tekirdağ´da başladığımız traktör bayiliğini 2013 yılında aile şirketi olarak Çorlu bölgesine taşıyıp traktör yanında yerli ve yabancı tarım ekipman bayiliği de alarak devam ettirdik. 2015 yıl sonunda lavanta işinin oluşmaya başlaması ve traktör sektöründe devam etmeyi uygun bulmadığımız için traktör işini bıraktık, tarım ekipmanlarında devam ettik. Tabi bu arada 1 yıl boyunca lavanta konusunu her yönüyle araştırma , fayda ve risklerini değerlendirmeye koyulduk.

 -Tuncay Kırmızıgül ; ben öncelikle teşekkür ederim. Aslen Çorlu´lu olup halen Çorlu´da ikamet etmekteyim. Asıl işim çiftçilik, emlak alım-satımı, tarım aletleri satışı yapmak. işlerimiz devam etmekte olup çiftçiliği kendime ait Çantaköy-Silivri´de bulunan arazilerimizde geleneksel ürünlerden buğday, ayçiçeği ekimi yaparak bu zamana kadar getirdik. Çevremizin Çorlu´da bulunması ve sosyal projeleri de sevmem nedeniyle daha önce bir siyasi partide ilçe başkanlığı yaptım, sonrasında siyasetten uzaklaştık fakat  çevremize faydalı olmayı, sosyal projeleri devam ettirmeyi halen seviyorum.  Bu dönemde Evet ülkemizde yeni yeni başlamasına rağmen yüzyıllardır yetiştirilip , kullanım alanı da geniş olan lavanta bitkisi daha doğrusu aromatik bitkiler yeni  faaliyet konumuz. Hem kendi çiftçiliğim hem de bölgemizin gelirini, refah seviyesini artıracağına inanıyorum.

Soru2-) Diğer ortağınız hakkında da kısaca bilgi alabilir miyiz?

Tuncay ; Biz üç ortak olarak bu işe girdik. Ben, Aysel hanım ve Muhsin bey. Muhsin Öztürk. İş yoğunluğu nedeniyle maalesef kendisi katılamadı.  30 yıl önce Bulgaristan´a gidip orada yaşamaya başlamış, düzenini kurmuştur. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup kendisinin aromatik bitkiler konusunda 8 yıldır üretim ve yağ çıkarım konularında faaliyet göstermekte olup kendi konusunda bölgede sözü geçen tarımsal üretici ve sanayicilerdendir.

2-) Peki bu sektöre girmeye nasıl karar verdiniz? Ve özellikle neden lavanta?

Tuncay bey, Tarımda bölgemizde sizin de bildiğiniz üzere ağırlıklı yetişen ürünler: buğday, ayçiçeği, kanola ve çeltik. Değişen iklim koşulları, artan maliyetler de eklenince mevcut arazilerimizi değerlendirebilmek adına farklı bir ürün yetiştirme ihtiyacı doğurdu. Tabi bu ürünün iklim ve toprak yapısına uygun olması yanında getirisinin de mevcuttaki ürüne göre yüksek olmasını hedefledik.  lavanta;  karşımıza çıkan en iyi alternatif´ti. Sıcaktan etkilenmiyor, su istemiyor ve diğer ürünlere göre maliyetleri daha düşük olurken çok yıllık bitki olması da cazip tarafları.

Aysel hanım; Tarım sektöründe yıllar içinde yaşanan gelir kaybı çiftçinin alım gücünü açıkça etkilediğini faaliyet gösterdiğimiz bayiliklerde yaşanan gerilemeyle görmeye başlamıştık. Traktörde adet azalırken ekipmanda ise değişen iklim toprak ekim dönemini ve süresini etkiliyordu. Zamansız yağan yağmurlar ekimi güçleştirip , ekim süresini kısıtlarken toprakta iş yapan ekipmanlarda yeni tercih edilen ekipmanlar doğmasına sebep olduğunu gördük. Değişen iklim koşulları ve mevcutta ağırlıklı  ekilen ürünlerde elde edilen ürünün beklentiyi karşılamıyor oluşu alternatif bir ürün ve sektör ihtiyacını doğurmaktadır. Aslında bu noktada şartlar sizi yönlendirip farklı bakış açısına sevk etmektedir. Bizde bu arayış içinde tabiki Muhsin bey´in de bu yapıda bulunmasının etkisi büyük ve lavantayı incelemeye başladık.  

3-) Lavanta hakkında detay bilgi verirmisiniz?

Tuncay ; Aromatik bitkiler grubunda yer alan lavanta ; çok yıllık ( ort ömrü 20-20 yıl) , sıcak ve çok soğuk olmadığı sürece dayanıklı( - 25 derece soğuk ) , su istemeyen, kullanım alanı geniş olan çalımsı bir bitkidir. Kozmetik, sağlık, parfümeri temel kullanılan sektörler olup çok fazla işçilik de istememektedir. Çiçekleri kurutularak veya yağı çıkarılarak değerlendirilme imkanı olan bitkinin fide ekim zamanı iklime bağlı olarak ekim –kasım ayı olurken çiçek açtığı yani hasat zamanı temmuz ayı´dır.Lavandin ve Lavander olarak iki ana çeşidi bulunmaktadır.

4-) Konuya biraz daha açıp bitkinin ekimi, hasatı, işçilik konularında da bilgi verirmisiniz.

Aysel ; Tabi… Lavanta bitkisi iki türlü ekim yapılabilmektedir. Birincisi tohumu ekilerek diğeri ise çelikten çoğaltılarak ekilmektedir. Tohumlarının çok küçük oluşu, yabancı ot çıkma riski nedeniyle tohumdan ekim yapılması tercih edilmemektedir.

Diğer yöntem ; çelikten üretilerek çoğaltma şeklindedir. Mevcutta çelik alımı için uygun olan lavanta´dan elde edilen çelikler köklendirilmek üzere mart –nisan ayı gibi toprağa ekilmekte bu dönemde bitki damla sulama ile köklendirilerek ekim ayında toprağa dikilmektedir. Çeliğin köklenmesiyle elde edilen bitki ( fide) ekimi öncesinde ekilecek toprak derin sürüm, toprağın inceltilmesi ve gübrelenmesi çalışmaları yapılmaktadır. Sonrasında fidenin toprağa ekimi yapılmaktadır. Toprağın durumuna göre yılda iki kere gübreleme yapmak yeterli gelirken ekim yapılan yılla beraber 2-3 yıl bitki araları yabancı otla mücadele açısından çapalama yapılması yeterlidir. Lavanta´nın ömrü 15-20 yıl arasında değişmektedir. Bu nedenle bir kere ekim yapıldıktan sonra bitkinin yalnızca gübreleme  ve hasatı yapılmaktadır. Bu üründe en önemli maliyet bir kereye mahsus yapılan fide maliyetidir. Bu konuda resmi ve özel bankalarla konuyu görüşüp çözüm noktaları üretiyoruz.

5-) Peki üretici ürünü ekti, yeni bir sektör ve bu ürünü  kime satıcak, en büyük risk nedir?

Aysel ; risk değilde önemli olan iki konu var. doğru fide ekimi ve ürünün satışı. Çünkü yaklaşık 38 çeşidi bulunan bitkinin uzun ömürlü olması nedeniyle yanlış daha doğrusu doğru fidenin ekilmemesi ileride elde edilecek yağ miktarını ve rekolteyi direkt etkileyecektir. Sonrasında fideyi ektiniz, hasatta elde ettiğiniz lavantayı alacak alıcı bulmanız gerekmektedir.Bu nedenle biz alım garantili olarak ekim yapıyoruz.Burada yanlış anlaşılma olmasın çiftçi istediği kişiye elde ettiği lavantayı satabilir fakat biz verdiğimiz fidelerin karşılığında elde edilen ürünü satın almayı taahhüt ediyoruz. Böylece kime satıcam sıkıntısı yaşamayacaktır.Hatta ekim ve hasat aşamasında da çiftçiye yardımcı olmayı planlıyoruz. 

6-) Kısaca ürünün karlılığı ve bölgedeki diğer ekilen ürünlerle kıyaslama yapmak istersek ne diyebiliriz?

Tuncay; İklim koşullarında son yıllarda yaşadığımız belirsizlik ve değişkenlikler nedeniyle toprağın hazırlanması, ekim ve hasat zamanı biz çiftçileri zaman olarak sıkıştırmakta, stres yaşamaktayız. Bunlara birde her geçen gün artan maliyetleri de ekleyince karlılığı aşağı yukarı  hepimiz hesaplıyabiliyoruz. Yaptığımız araştırmalar , hesaplamalar bize şu ana kadar yetiştirdğimiz buğday, ayçiçeği, kanola ve çeltiğe göre daha karlı olduğunu gösteriyor. Türkiye´de ilk olarak Isparta bölgesinde ekilmeye başlanmış olup şu anda bölgede gül fidanları sökülüp lavanta ekildiği görülmektedir. Toprak konusunda seçici olmayan lavanta Trakya´da her türlü toprakta ekime uygundur.

7-Son olarak söylemek istediğiniz başka konular var mı ?

Aysel ; Lavanta çeliğinin köklenmesi için toprağa ekimi, bakımı ve hasatı Mart ayında başlamış olup bu çalışma insan gücüyle yapılabilmektedir. Kasım ayında fidesini tarlasına ekmek isteyen çiftçilerimizden sözleşmeli ekim kapsamında yaptığımız , mal alım garantisi verdiğimiz çalışmalarımız kapsamında siparişlerimiz başlamıştır.

Tuncay  ; Aslında bölgede lavanta konusunu araştıran, yetiştirmek isteyen arkadaşlar var. Fakat elde edilen ürünün değerlendirilmesi konusunda yatırımcı olmaması nedeniyle beklemeye almışlar. Bu konuda sektörde tecrübesi olan, kendisi de yıllardır bu işi yapan ortağımızla beraber yaptığımız işbirliğiyle bölgede güzel işler yapmak, çiftçinin yaptığı işten memnun kalması, para kazanmasını sağlamak istiyoruz. Çünkü tarım ve tarıma dayalı olması nedeniyle çiftçi kazanırsa bölgede herkes iş yapar, para kazanır. Ayrıca çevreci bitki olması da diğer güzel tarafı. Bölgede alternatif ürün boşluğunu dolduracağına inandığımız lavanta konusunda yaptığımız güç birliğinin güzel sonuçlarla dönüşü olacağına inanıyoruz.

Sonuç; Bölgede yeni olan ürünün yetiştirilmesi, değerlendirilmesi ve satışı konularında güç birliği yapan girişimciler olarak sizlere başarılar diler , bu çabanızdan ötürü de teşekkür ederim.

Son olarak ilgilenen üreticilerimiz için iletişim bilgilerinizi paylaşalım.

Aysel Bulgurcu : 533 2099143

Tuncay Kırmızıgül : 532 3222075

Web adresi: www.aytarimtraktor.com